Voorjaar 2020 gaat onze geschiedenisboeken in als de tijd van de ‘lockdown’: opgesloten zijn in je huis, met of zonder huisgenoten, en contact met de buitenwereld via je telefoon, je beeldscherm, tuin of balkon. En af en toe heel voorzichtig de deur uit voor een noodzakelijke boodschap, onder strikte hygiënemaatregelen. Als paria’s begaven we ons door de straten, bang voor het onzichtbare dodelijke coronavirus. Ondanks dat alles kregen we gelukkig(!) onze broodnodige cultuur op allerlei manieren online voorgeschoteld, dankzij de creativiteit van makers en culturele instellingen.
Vindingrijkheid wordt ook gevraagd voor de toegankelijkheid en beleving van kunst en cultuur in de toekomst. Niets is onmogelijk. Of, zoals Daniël Lohues het zegt: “Wat niet kan is nog nooit gebeurd.” De vele online activiteiten hebben laten zien dat makers en publiek elkaar nog steeds vinden en zelfs kunnen ráken. Ook zonder fysiek contact. Alleen, fysiek contact hoort er nou juist zo bij!
De verwachting die je voelt als je fysiek naar een voorstelling of tentoonstelling reist. De verrassing in je blikveld bij aankomst op de kunstminnende locatie en het zien van je mede-avonturiers. De spanning die je voelt opbouwen in je lichaam naarmate het moment van aanvang dichterbij komt, dit belevend samen met andere bezoekers. De klankkast van de ruimte waar je de voorstelling of tentoonstelling hoort, de ‘oohs’ en ‘aahs’ van medebezoekers. De afwezigheid van afleiding (telefoon uit!) en het enthousiaste uitwisselen van ervaringen en gedachten na afloop. Het voldane of verwarde gevoel waarmee je huiswaarts keert.
Vanaf 1 juni mag het weer! Binnen de coronamaatregelen (1,5-meter afstand van elkaar, zo min mogelijk aanraken, handen wassen) gaan we weer kunst en cultuur beleven. Musea, theaters, podia bieden weer programma’s aan en publiek kan weer een fysieke reis naar een dosis verbeelding ondernemen. Het is een begin, waarin cultuuraanbieders gaan uitvinden wat werkbaar en betaalbaar is. Daarvoor zullen nieuwe (samenwerkings)vormen uitgevonden en onderzocht moeten worden, om zo zoveel mogelijk mensen cultuur te laten beleven. En waar het echt niet fysiek kan, doen we dat voortaan ook op een van de vele manieren online.
Als er iets is dat met de mensheid mee kan groeien, dan is het kunst en cultuur!
Mei 2020
(afbeelding bovenaan: Outside exit van Anna-Lucia Rijff en Navajo Broere tijdens Folly Art Norg 2018)